AVRUPA TOPLULUĞU ÜLKELERİ ve AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNİN SPOR YÖNETİMİ YAPISI, 21 yy TÜRK SPOR POLİTİKASININ GENEL ÖZELLİKLERİ

H A Z I R L A Y A N

Kasım, 2002

ANKARA

Giriş

Bugünkü Türk Spor Politikasını tartışmadan önce, girmeye çalıştığımız Avrupa Birliği ülkelerinin ve çoğu zaman örnek aldığımız Amerika Birleşik Devletlerinin spor yapısını genel hatlarıyla anlamamızda yarar vardır. Bu suretle 21’inci yüzyılda ülkemizin yapılanmadaki eksikliklerini görmemiz mümkün olacaktır. Değiştirilmesi gereken Türk Spor Yasasının bu çerçevede değerlendirilmesi ve düzenlenmesi Türk Sporunu uluslar arası platforma hak ettiği yere ulaşmasının alt yapısını oluşturacaktır.

Hükümet İçi Birim

Sporun genel yönetimi ve denetiminden Eğitim Bakanlığı sorumludur. Beden eğitimi ve spor işleri Eğitim Bakanlığına bağlı gençlik ve spor bölümü tarafından yönetilir. Milli Spor Konseyi eğitim bakanlığına sporla ilgili konularda tavsiyelerde bulunan bir kurumdur. Bu konseyin 3 bölümü vardır; (1) spor bilimleri bölümü, (2) spor politikaları bölümü ve (3) Özel konular bölümü. Bölgesel seviyede sporun yaygınlaşmasından 452 belediye sorumludur.

Hükümet Dışı Birimleri

Finlandiya Spor Federasyonu sportif hedeflerin gerçekleşmesine hizmet etmek ve bu hedefleri daha ileriye taşımak için 1993 yılının kasım ayında Finlandiya Spor Örgütleri tarafından kurulmuştur. Bu Federasyona 114 örgüt üyedir. Örneğin; değişik spor dallarının federasyonları, İşçi Sporları federasyonu, Finlandiya’nın İsveç Merkezi Spor Federasyonu ve Finlandiya Milli Olimpiyat Komitesi. Yerel spor kulüpleri yarışma ve tüm seviyelerde sportif aktivitelerin organizasyonundan sorumludur.

Hükümet İçi Birim

Kültürel İşler Bakanlığı genelde spor politikaları konusunda sorumludur. Yerel Yetkililer, kültürel faaliyet, boş zaman ve spor aktiviteleri için sorumlu resmi temsilcilerdir. Bu temsilciler yerel spor kulüplerine finansal destek sağlamaktadır.

Hükümet Dışı Birimleri

Danimarka’da gönüllü spor faaliyetlerinin hemen hemen tamamı hükümet dışı sektöre aittir. Bu faaliyetler 3 milli örgüt tarafından yürütülür; (1) Danimarka Spor Konfederasyonu, (2) Danimarka Jimnastik ve Spor birlikleri ve (3) Danimarka Spor Federasyonu Şirketi. Bunlara ilaveten, Milli Olimpiyat Komitesi ve Danimarka Grubu elit sporun yaygınlaşmasından sorumludur. Milli Olimpiyat Komitesi ve Danimarka Spor Federasyonu Şirketi 1 ocak 1993 tarihinde birleşmiştir. Bölgesel seviyede spor örgütleri değişik yapılardadır. Yerel Spor Kulüpleri Danimarka Spor Teşkilatının temel yapısıdır.

Okullarda Spor

Okullardaki beden eğitiminden ve spor faaliyetlerinden Eğitim Bakanlığı Sorumludur.

Hükümet İçi Birim

Spor konularından sorumlu Kamu Yönetimi bakanlığıdır. Bu bakanlık İsveç Spor Konfederasyonu ve ona bağlı örgütlerle birlikte bunların dışında kalan bir çok örgüte yapılacak olan parasal desteği belirler. Parlamento ve hükümetçe belirlenen bütçenin kullanılmasını denetler. Sporun toplumdaki rolünün gelişmesini destekler. Sporla ilgili hizmetlerin sürdürülmesinden ve yenilerinin geliştirilmesinden temel olarak yerel yönetimler sorumludur.

Hükümet Dışı Birimleri

İsveç Sporunda, İsveç Spor Konfederasyonu en üst kurumdur. Temel görevi, İsveç Spor hareketindeki faaliyetleri teşvik etmek, geliştirmek ve koordine etmektir. Bünyesine 66 özel spor federasyonunun bağlı olduğu İsveç Spor Konfederasyonu olarak benzer hedefleri paylaşan 22 bölgesel lig vardır. Bölgesel spor federasyonları ve kulüplerde, organizasyon servisleri, danışmanlık ve antrenman hizmetleri verilmektedir. Bölge meclisleri, okullar ve yerel sorumlularla temas içerisindedir.

Okullarda Spor

Okullarda spor faaliyetleri Eğitim Bakanlığının sorumluluğu altındadır. Bunun yanı sıra, İsveç Spor Konfederasyonu normal eğitime bağlı bir özel “spor çalışması” modeli geliştirmiştir.

Hükümet İçi Birim

1990 tarihli spor yasasına göre, ülke çapında sporun resmi yönetiminden sorumlu olan merkezi kurum Yüksek Spor Konseyi’dir Bu konseyin özerk yapısı Eğitim ve Kültür Bakanlığı tarafından kontrol edilir. Bölgesel seviyede, 17 özerk birlik yasalarla belirlenmiş sınırlar içerisinde ve bazılarının varolan yasaları çerçevesinde spor alanında sorumluluğu üstlenmektedir. Yerel düzeyde, beden eğitimi ve spor aktivitelerinin teşvik edilmesi ve geliştirilmesinde gerekli koordinasyonu yerel yönetimler sağlamaktadır.

Hükümet Dışı Birimler

İspanya Milli Olimpiyat Komitesi yasal statüsü ve varlıklarıyla kar amacı gütmeyen bir kurumdur. Spor Federasyonları özel kurumlardır. 53 milli spor federasyonu, 4 kulüpler birliği ve 5 engelliler spor federasyonu vardır. Tüm faaliyetler Yüksek Spor Konseyi tarafından koordine edilir ve denetlenir. Bölgesel seviyede, spor federasyonlarının birimleri özerk birlik prensiplerine göre, merkez dışına dağıtılmıştır. Yerel düzeyde, yasal durumlarıyla spor kulüpleri kar amacı gütmeyen özel kurumlardır.

Okullarda Spor

Eğitim sisteminin genel düzenlemeleriyle ilgili yasaya göre, beden eğitimi ve spor ilk ve ortaokulda zorunludur.

Spora Genel Yaklaşım

Portekiz de spor birliklerinin hareketinin ötesinde son yüzyılın sonlarına gidildiğinde eski bir geleneğe sahiptir. Hükümet başbakanlığa bağlı devlet sekreteryasıyla spor organizasyonlarıyla ilgilidir ve kamu yönetim sektöründen 3 kurumun desteğini alır (IND, CEFD ve CAAD). Portekiz Olimpiyat Komitesi 1909 yılında kurulmuştur. Olimpik ve diğer spor federasyonlarından oluşmaktadır. Sportif organizasyon yapısında hükümet dışı birimler sırasıyla kulüpler, bölge birlikleri ve milli federasyonlardır. Hepsi 79 tane olan federasyonlar bağımsız ve doğrudan hükümet birimleriyle görüşme yetkisine sahiptir. Portekiz spor konfederasyonu tüm spor birlikleri hareketini temsil eden şemsiye örgüt olarak 1993 yılında kurulmuştur. Şu anda bu örgüte bağlı 69 federasyon vardır.

Yasama

Portekiz Cumhuriyetinin Anayasasında spora ilişkin Temel Spor Sistemi maddesi (1990) ve yasal düzenlemeler vardır. Temel spor sistemi yasasından sonra, çeşitli alanlarda kabul edilen önemli yasalar vardır;

Hükümet İçi Birim

Başbakanlığa bağlı Devlet Spor Sekreteryası hükümet seviyesinde spordan sorumludur ve politik anlamda karar verici bir görev yürütmektedir. İcraata yönelik uygulamalar için hükümet üyesinin denetimi altında, yönetim ve bütçe koşulları içerisinde hükümetin ilgili olduğu ve desteklediği konularda yasal 3 kurum tarafından desteklenir. Bu 3 kurum şunlardır;

1.Milli Spor Enstitüsü (IND, the Instituto Nacional do Desporto), spor birlikleri ve sportif aktiviteye katılım için spor hekimliği ve alt yapı desteği vermekten sorumludur.

2.the Centro de Estudos e Forma― o Desportiva (CEFD), spor idarecileri çalışma ve araştırmalar, dokümantasyon ve danışma, dış ilişkiler ve sportif işbirliği konuları için akademik olmayan eğitimi vermekten sorumludur.

3.the Complexo de Apoio às Actividades Desportivas (CAAD), spor alanların tüm ülkeye yaygınlaşmasından ve yüksek performans Merkezleri veya Mili Antrenman Merkezlerinin kurulmasından sorumludur. Ayrıca, okul sporları milli eğitim ve spor bakanlığından yönlendirilirken, askeri kurumlarda ise savunma bakanlığı tarafından yürütülür.

Bölgesel Seviyede

Doğrudan IND idaresine bilgi aktaran 5 bölgesel temsilci vardır. Bölgesel seviyede, spora katılımı desteklemek için ihtiyaç duyulan desteği koordine etmektedir ve 15 alt temsilciliğin yardımını almaktadır. Azora ve Madeira adaları kendi resmi spor örgütlerine sahiptir. Bunlar Madeira Özerk Bölgesi Spor Enstitüsü (IDRAM, the Sports Institute of the Madeira Autonomous Region) ve Azor Adaları Beden Eğitimi ve Spor Bölge Yönetimi dir (DREFD, the Azores Regional Directorate for Physical Education and Sport). Her ikisi, bağımsız şekilde çalışırlar ve Özerk Bölge Hükümetinin Eğitim Sekreteryası çatısı altında toplanmıştır.

Yerel Seviyede

Yerel yetkili kurumlar (şehir ve belediyeler, bazı durumlarda bu belediyelerin alt bölümlerinde) şehir ve belediyeler, bazı durumlarda belediyelerin alt birimlerinde değişik bir yapıya sahiptir. Siyasal olarak atanan kişi sportif konularda yasal profesyonel sporun ve Spor Konseyinin temsil hakkına sahiptir. Yetkililer spor kulüpleri için finansal yardım ve sıklıkla sportif etkinlikler içinde organizasyonla ilgili destek sağlar.

Hükümet Dışı Birimler

Ulusal Seviyede

Spor Federasyonlarını kapsayan şemsiye örgüt mevcut değildir.
Portekiz Spor Konfederasyonu 1993 yılında şemsiye örgüt olarak kurulmuştur ve spor birlikleri hareketi oluşturmaktadır. Portekiz Olimpiyat Komitesi (COP, The Portuguese Olympic Committee) Olimpik yarışmalar için uygulama ve hazırlık görevini üstlenmiştir. Ayrıca, federasyonların genel topluluğunu da kapsamaktadır. Şu anda Portekiz de kamu yararına çalıştığı resmen kabul edilen 66 spor federasyonu vardır. Bir ayırım bireysel spor federasyonları geniş kapsamlı spor federasyonları (üniversite spor federasyonları, engelliler federasyonu, askeri servislerdeki spor ve rekreasyonel spor) arasında çekilmiştir. Yaklaşık 10.000 kulüp bu federasyonlara bağlıdır. Futbol ve basketbol için iki profesyonel lig vardır.

Bölgesel Seviyede

Federasyonların çoğu bölgesel veya yöresel örgütlere sahiptir. Bu örgütler belediyelerle koordinasyon içerisinde ilgili federasyonun denetimi altında bölgesel veya yerel spor faaliyetlerinin gelişmesi ve düzenlenmesinden sorumludur.

Danışma Kurulları

Ana spor politikalarının planlanması için değişik spor disiplinlerinin temsilcilerinden oluşan sürekli danışma kurulu oluşturulmasına ihtiyaç duyulmuştur. Böylece, Yüksek Spor Konseyi (Conselho Superior do Desporto, or CSD) oluşturulmuştur. İki alanda sorumludur; (1) sporun gelişmesine rehberlik edecek kriterlerin dikkate alınması ve ortaya konulması, (2) Devlet Sekreteryasının talebi olduğunda veya onun inisiyatifinde, katılımcı aktivite olarak sporun gelişimiyle ilişkili tüm sorunlarda önemli görüşlerin, önerilerin, tavsiyelerin ve planlanan çalışmaların görüşülmesi.

Spor Vakfı

Kamu yararına ilk özel vakıf 1995 kuruldu. Kuruculardan biride INDESP, olimpiyat komitesi, spor konfederasyonu ve Portekiz Radyo Televizyon kuruluyla birlikte devletti. Bu vakfın amacı özellikle önemli yarışma alanlarında sporu teşvik etmek ve geliştirmektir.

Okullarda Spor

Okul sporları Eğitim Bakanlığınca yürütülmektedir. Okul sporlarının koordinasyonu okul yönetim kurullarınca sağlanır. Okul sporları programını yürüten ve yarışmaları organize eden 5 bölge müdürlüğü vardır.

Hükümet İçi Birim

Spor politikası, Sağlık, Refah ve Spor Bakanlığının sorumluluğu altındadır. (VWS, Sports Department of the Ministry of Health, Welfare and Sports). Devlet ve sivil toplum örgütlerince yürütülen spor politikasına nazaran taşra sorumluları (12 il) sınırlı ve tamamlayıcı bir rol oynar. Bu ülkede 650 sivil toplum örgütü özellikle finansal anlamda önemli bir destek sağlamaktadır.

Hükümet Dışı Birimleri

1993 yılında Hollanda Olimpiyat Komitesi ve Spor Federasyonları birleşik bir örgüte dönüşerek Hollanda’daki organize sporu temsil etmeye başlamıştır. Bu iki örgütün yanı sıra, 3 merkezi spor örgütü vardır. Bunlardan birincisi Katolik Sporları Federasyonu; ikincisi, Hıristiyan Sporları Federasyonu ve üçüncüsü Kültürel Sporlar Federasyonudur. Ayrıca Engelliler Federasyonlarını çatısı altında toplayan bir şemsiye örgüt vardır. Uygulamada tüm milli spor örgütleri il ve bölge temsilciliklerine sahiptir. Yerel kulüpler spor teşkilatının temel taşlarıdır. Demokratik yapılarıyla özerk bir örgüt yapısına sahiptir.

Okullarda Spor

Beden eğitimi faaliyetlerinin yürütülmesinden ve finansa edilmesinden Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanlığı sorumludur.

Hükümet İçi Birim

İtalya Milli Olimpiyat Komitesi (CONI, Comitato Olimpico Nazionale Italiano/ National Olympic Committee of İtaly) tüm seviyeler sportif aktiviteleri teşvik ve organize görevi Başbakan yardımcısının sorumluluğu altında, Bakanlık Konsey Başkanlığının izniyle, "spor kurulları bağlantı ofisi” aracılığıyla kullanmaktadır. Aynı ofise spor olanaklarının sunulması için sıra dışı finans programlarıyla ilgili görevler içinde yetkili kılınmıştır. Devlet bölgelerde sporun teşvik edilmesinde tamamlayıcı role sahiptir. Yerel yetkili kurumlar vatandaşların istedikleri sportif aktiviteye katılımı için gerekli koşulları hazırlar.

Hükümet Dışı Birimler

CONI aynı zamanda Milli Olimpiyat Komitesi, milli sporlar federasyonu ve kamuyu temsil etmektedir. Yönetim ve finansal anlamda özerktir. CONI ve milli spor federasyonları bölge ve illerde temsilciliklere sahiptir. Fiziksel ve sportif aktiviteleri eğitim ve rekreasyonel amaçlar için teşvik eden 14 özel spor kurulu CONI tarafından kabul edilmiştir. Spor yapısının desteklenmesinde rol oynayan diğer iki kurumda Spor Kredi Enstitüsü ve Sporcu Sigorta Fonudur.

Okullarda Spor

Okullarda Eğitim Bakanlığının beden eğitimi ve sportif aktiviteleri şüphesiz devletin spora açıkça müdahale ettiği örneklerdendir.

Hükümet İçi Birim

Beden Eğitimi ve Spor Bakanlığı milli spor federasyonları, örgütler ve Milli Olimpiyat Komitesi, yerel meclisler ve diğer milli hükümet birimleri, uluslar arası ilişkiler, spor sigortası, sporların finansmanı, spor hizmetleri, rekreatif spor ve tibbi spor konularında yasaların uygulanmasından ve düzenlenmesinden sorumludur. Yerel seviyede, bir meclis üyesi her şehir toplumu için spordan sorumludur. Büyük topluluklar bir spor servisine sahiptir. Yerel yetkililer spor alanlarının inşasından, sporun yönetimi ve hizmetlerin ve fırsatlarının sunulmasından sorumludur.

Hükümet Dışı Birimler

Milli Olimpiyat Komitesi, kendisine üye 58 spor federasyon ve örgütüyle sporla ilgili genel konularla ilgilenen milli sporların şemsiye örgütüdür

Okullarda Spor

Milli Eğitim Bakanlığı ilköğretim ve sonrasında haftada 3 öğretim birimiyle ders programlarının tamamlayıcı bir parçası olarak beden eğitimi ve spor programlarından sorumludur.

Hükümet İçi Birim

Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Eğitim Bakanlığı çoğu fiziksel ve sportif aktiviteden sorumludur. Gençlik ve Spor Bakanlığı tüm yaş grupları için her çeşit sporun tanıtım ve teşvikinden; spor gruplarına devlet desteğinin yönetim ve denetiminden; profesyonel veya gönül spor liderleri için antrenman şemalarının belirlenmesi ve tamamlanmasından sorumludur. Bakanlık sorumluluğunu bölge gençlik ve spor ofisleriyle gerçekleştirmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı ise, okul sporlarını içeren beden ve spor eğitiminden sorumludur.

Yerel seviyede, toplum temsilcileri ve belediye spor servisi spor faaliyetlerinin canlandırılmasından, aktivitelerin yönetiminden ve araç-gereç temininden sorumludur.

Hükümet Dışı Birimler

Fransız Milli Olimpiyat ve Spor Komitesi (CNOSF, French National Olympic and Sports Committee) bünyesinde içerdiği 80 spor federasyonuyla birlikte hareket eden tek kurum olarak kamu kurumlarıyla ilişkilerinde etkin yönetim ve temsili sağlamaktadır. Üst düzey spor konularından da sorumludur. CNOSF her bölgede bölgesel Olimpik ve Spor Komitesi (CROS, Regional Olympic and Sports Committee) olarak temsil edilir ve her temsilcilikte bölgesel Olimpik ve Spor Komitesi mevcuttur.

Hükümet İçi Birim

Spor Genel Sekreterliği, temel olarak bilimsel antrenman merkezleri ve spor federasyonlarıyla işbirliği içerisinde üst düzey spor branşlarının bilimsel desteklenmesinden ve finansmansından sorumludur. Ayrıca, bu kurum yerel seviyede yerel yöneticiler, kulüpler ve diğer spor yöneticileriyle işbirliğinde olduğu kadar merkezde herkes için spor faaliyetlerinin organizasyonundan ve finanse edilmesinden de sorumludur.

Spor politikalarının düzenlenmesi için Spor Genel Sekreterliği, Milli Eğitim ve Din Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve Halk Düzeni bakanlığıyla işbirliği yapar.

Hükümet Dışı Birimler

Milli Olimpiyat Komitesi karar verici tek hukuki kurumdur. Bütçesi Spor Genel Sekreterliği tarafından onaylanmaktadır.20’si Olimpik Sporlar Federasyonu olan 34 spor Federasyonu kendi alanlarında idari açıdan yetkili kurum olarak görev yapar. Fakat Spor Genel Sekreterliği tarafından finanse ve kontrol edilir.

Okullarda Spor

Milli Eğitim ve Din Bakanlığı, eğitimin tüm seviyelerinde beden eğitiminin organizasyonundan, okullarda spor alanlarının yapılmasından olduğu kadar sportif çalışmaların içeriğinin belirlenmesinden de sorumludur.

Hükümet İçi Birim

Federal düzeyde üst düzey sporlar için sorumluluk Federal İçişleri Bakanlığına aittir. Federal Yönetim içinde ve eyaletlerle ilgili spor faaliyetlerini koordine eder. Bütün teşvik ve tanıtımlar hükümetin bütçesinden yapılır. Genel anlamda spor faaliyetleri ve halkın katıldığı sportif aktivitelerin teşviki ve sponsorluğu eyalet valilerine aittir. Eyaletlerin yapacakları görevlerdeki organizasyonel düzenlemeler kendi özerklik düzeylerine göre değişmektedir. Yerel yöneticiler temelde kitle ve rekreasyonel sporlardan sorumludur.

Hükümet Dışı Spor Birimleri

Organize spor öncelikle Alman Spor Konfederasyonu (DSB), Milli Olimpiyat Komitesi (NOK), milli ve bölgesel spor yönetim organları, Ülke sporları konfederasyonu (Kulüpler) gibi sivil örgütlerin sorumluluk alanına girmektedir. Bu örgütler kendi sorumlulukları altındaki spor faaliyetlerini organize eder ve yönetirler.

Okullarda Spor

Eyaletlerin Eğitim ve Bilim Bakanları genel hedeflerle birlikte okullarda spor eğitim metotları ve içeriğini belirler. Bakanlar beden eğitimi öğretmenlerinin eğitiminden ve spor bilimlerinin üniversitelerde geliştirilmesinden de sorumludur.

Hükümet İçi Birim

İrlanda Cumhurbaşkanı İrlanda Spor Konseyi Yasasını 18 mayıs 1999 imzalamış ve Konsey 1 temmuz 1999’da özerk bir kurum olarak çalışmaya başlamıştır. Yasayla kurulan İrlanda Spor Konseyi; Turizm, Spor ve Rekreasyon Bakanlığının himayesi altında çalışmaktadır. Turizm, Spor ve Rekreasyon Bakanı Dr. James McDaid T.D. vasıtasıyla rapor vermektedir. Konseyin 30 hazirandaki resmi toplantısında turizm, spor ve rekreasyon bakanı Dr. James McDaid T.D. Konseyin rolünü şu şekilde özetlemiştir;

-Değişik spor organizasyonları ve bunlar aracılığıyla İrlanda’daki nesillerin can damarı olan binlerce gönüllüyle birlikte İrlanda Sporunun gelecekteki gelişimini planlama ve destekleme,

-İrlanda Spor Konseyinin yetkileri 1999 İrlanda Spor Konseyi yasasından kaynaklanmaktadır. Bu da Konseye 6 anahtar görev vermektedir;

1.Yarışma sporlarının tanıtımı, gelişimi ve koordinasyonunu desteklemek,

2.Rekreasyonel sporlara olan katılımı arttırmak için strateji geliştirmek, tüm ülkede rekreasyonel sporların tanıtımını yapan ve bu alanda fırsatlar sunan ilgili örgütlerle işbirliğini koordine etmek,

3.Rekreasyonel ve yarışma sporlarını her ikisinde iyi yönetim standartlarını ve “fair play’i” sağlamak,

4.Sporda dopingle mücadele etmek,

5.Rekreasyonel ve yarışma sporlarıyla ilgili araştırmaları başlatmak ve geliştirmek,

6.Rekreasyonel ve yarışma sporlarıyla ilgili araştırma ve bilginin yaygınlaştırılmasını sağlamak.

İrlanda Spor Konseyi (ISC) 3 yıllık stratejik planını belirlemiştir. Bu strateji İrlanda Spor Konseyinin gelecekteki spor vizyonu belirlemiştir ve bunun başarılması için ISC’nin yapmayı düşündüğü işler ortaya konulmuştur. Ortak çıkarlar doğrultusunda diğer temsilcilerle beraber çok geniş bir birlikteliği etkili kılmak için fırsatlar sunmak ve konseyin gelişimini değerlendirmede kullanılacak kilometre taşlarını belirler.

İrlanda Spor Konseyi öncelikle turizm, spor ve rekreasyon bölümü tarafından finanse edilir. Spor programlarının sorumluluğu İrlanda Spor Konseyinde olduğu halde bu bölüm sadece bütçeyi kontrol eden merkezdir.

-İrlanda Spor Konseyi İrlanda’da ilk ulusal anti-doping kontrolünü başlatmıştır.

-İrlanda Spor Konseyi anti-doping politikasıyla ilgili bütün bilgiler İrlanda Milli Yönetim organlarının website’lerinde verilmiştir.

Hükümet Dışı Birimler

İrlanda’nın sporla ilgili 72 milli yönetim kurumu vardır. Bunların % 25’i İrlanda Olimpiyat Komitesi tarafından kabul edilmiştir.

Milli Antrenör Eğitim ve Antrenman Merkezi (NCTC, The National Coaching and Training Centre) Limerick Üniversitesinde İrlanda Spor Konseyinin desteğiyle kurulmuştur.

Bu merkez antrenör ve sporcularla birlikte antrenörlüğün ve performans standartlarının geliştirilmesi için yoğun olarak çaba gösterir. Bu hedeflerin başarılması için yoğun çalışmalar yapılır ve ülke çapındaki tüm spor kuruluşlarıyla işbirliğine gidilir.

Sporcular için, iyi antrenörlük ve yüksek seviyede spor bilimi ve diğer destekleyici servisler yüksek kalitede bir spor sisteminin hayati parçalarıdır. Bu merkez ayrıca milli antrenör yetiştirme programını da yürütmektedir.

Okullarda Spor

Eğitim Bakanlığı genel spor politikalarına ilaveten okullardaki beden eğitiminden de sorumludur.

Hükümet İçi Birim

Federal Hükümet, bünyesinde milli bir spor yönetim birimini henüz oluşturmamıştır. Son yıllarda, federal anlamda amatör sporu kapsayan 2 yasa maddesi vardır. Bunlardan birincisi 1972 yılında çıkarılan “Eğitim Islah Yasasının 9’uncu maddesi” idi. Bu madde, kolej veya üniversite sporlarına katılımı da kapsayan erkek ve bayanlara eşit eğitim fırsatlarının sunulmasını öngörmekteydi. İkinci madde ise, Birleşik Devletler Olimpiyat Komitesinin (USOC, United States Olympic Committee) Amerikan amatör sporunu yeniden yapılandırmasıyla ilgiliydi (Alıntı: 36 U.S.C. Altbaşlık II, Pt B, bölüm. 2205). Bu son madde, Birleşik Devletler Olimpiyat Komitesine ve Ulusal Kolej Sporları Birliğine (NCAA, National Collegiate Athletic Association); (1) Birleşik Devletlerde amatör spor yarışmalarının tanıtılması, yaygınlaştırılması ve koordinasyonu, (2) amatör sporculara belirli haklar tanınması, ve (3) ulusal düzeyde görevli örgütlerin itirazlarını ve diğer sorunları çözümleme konusunda önemli derecede yetki vermiştir. USOC en üst düzeyde ABD’yi uluslar arası platformda temsil edecek sporcuların seçilmesi ve ulusal antrenman merkezlerinde geliştirilmesinden sorumludur. NCAA ulusal düzeyde sportif faaliyetlerden sorumludur.

Hükümet Dışı Birimler

Amatör Sporlar Birliği (AAU, The Amateur Athletic Union) gençler düzeyinde sportif faaliyetlerin desteklenmesinde önemli rol oynamaktadır. AAU 58’in üzerinde özel spor birliğini çatısı altında toplamaktadır ve gençler için sporun tanıtımını yapmaktadır. ABD’de her spor branşının özel ulusal spor birliği, sporun yönetiminde rol oynayan örgütlerden biridir. Diğer anahtar örgütler ise; Sağlık, Beden Eğitimi, Rekreasyon ve Dans için Amerikan Birliği (AAHPERD, American Alliance for Health, Physical Education, Recreation and Dance) ve Fiziksel Uygunluk ve Spor için Başkanlık Konseyidir (PCPFS, the President's Council on Physical Fitness and Sports). AAHPERD okul fiziksel aktivitelerine ve PCPFS şehir birliklerine yönelik olarak, fiziksel aktivite, fitnes ve spor faaliyetlerine katılımı teşvik etmektedir. Birleşik Devletlerin uluslararası düzeyde sportif yarışmalarla ilgili koordinasyonunu sağlayan pozisyonda bir birimi vardır (The US State Department's Bureau of Educational and Cultural Affairs). Bu bölüm, yabancı ülke sporcuları ve üst düzey yöneticilerin Amerika’daki müsabakalara katılımının koordinasyonuyla ilgilidir. Ayrıca, bu bölüm yurt dışında büyük sportif organizasyonlara katılan Amerikalı sporculara güvenlik ve destek hizmetleri vermektedir.

Amerikanın Ulusal Spor Yönetimindeki Anahtar Örgütlerin Listesi.

Diğer ulusal örgütlerden biriside, 1991 yılında kurulan Spor Komisyonları Ulusal Birliğidir (National Association of Sports Commissions). Bu örgüt amatör spor yarışmalarını devlet (state), bölge ve şehir komisyonları veya birlikleri seviyesinde tanıtımını sağlamakta ve desteklemektedir. Bu birliğe üyelik kongre ve ziyaretçi büroları, sporla ilgili kurullar ve şirketleri de kapsamaktadır.

ABD’nin Diğer Ulusal Spor Örgütlerinin Listesi.

Okul Sporları

Amerikan okullarındaki beden eğitiminin klasik anlamda yapılması yerine öğrencilerin hayatları boyunca gönüllü seçtikleri spor branşlarında haftanın 3 günü birer saatlik çalışmalara alınması öngörülmektedir.

Hükümet İçi Birim

Türkiye’nin spor konusundaki temel fonksiyonel kurumu 3289 sayılı yasayla 1986 yılında Devlet Bakanlığına bağlı kurulan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüdür. Bu kurumun amacı; vatandaşın ve okulda gençlerin, fizik, moral güç ve yeteneklerini sağlayan beden eğitimi, oyun, cimnastik ve spor faaliyetlerini sevk ve idare etmek; gençliğin boş zamanının değerlendirilmesine ilişkin hizmetleri yürütmek, bilgi ve beceri kursları 'düzenlemek, gençlerin kötü alışkanlıklarından korunması için gerekli tedbirleri almak olarak ilgili yasada belirtilmiştir. Futbol federasyonu hariç tüm federasyonlar bu kurum çatısı altında toplanmıştır. Ayrıca, Okul sporlarına destek vermektedir. Bu kurum hiyerarşik hantal yapısıyla çağdaş anlamda spor federasyonlarının çalıştırılmasını yavaşlatmakta hatta engellemektedir. Tek özerk yapıya sahip Türkiye Futbol Federasyonun 2002 Dünya Futbol Kupasında Milli Takımın 3’üncü olmasının temelindeki en önemli sebep “GSGM’nin kontrolünde olmamasıdır”. GSGM’nin yasal görevi olmasına rağmen sporun toplumda yaygınlaşmasına yanlış politikalarıyla engel olmuştur. Örneğin; Güreş Eğitim Merkezlerinin (GEM) mevcut durumu içler acısıdır. Türk Sporunun alt yapı kaynakları kurutulmuştur. Üst düzey sporcuların eğitimi ve antrenmanları için “Milli Antrenman ve Eğitim Merkezleri” kurmamış ve bir çok milli takımın otellerde kamp yapmasını teşvik etmiştir. Aynı şekilde, sporcu sağlık merkezlerinin (SESAM) geliştirilmesi yerine içlerini boşaltarak sembolik kuruluşlara dönüşmesini sağlamıştır. GSGM genel bütçe dışında federasyonlara yeterince kaynak aktarımı yapmamıştır. Mevcut vakıflardan Türk Sporuna kaynak aktarımı yapılmamaktadır. Bunlardan biri olan Türk Güreş Vakfı, Güreş Sporunun desteklenmesi yerine kişisel çıkarlar için amaç dışı kullanılmaktadır.

Antrenör, beden eğitimi öğretmeni, masör ve yönetici gibi elemanların eğitimi konusunda mevcut durum ihtiyaca cevap verememektedir. Sporda başarılı olmak için “eğitim konusunun yeterince önemsenmesi” gerekmektedir.

Özetle, Türkiye’nin Avrupa Birliği ülkeleri ve diğer gelişmiş ülkeler standartlarında (1) stratejik plan hazırlaması, (2), yeniden yapılanması (3) hareket planı hazırlaması gerekmektedir. Türk Spor yönetiminde devlet, mümkün olduğunca yetkilerini alanlarında yeterli ve kendini ispat etmiş gönüllü kuruluşlara devreden fakat aynı zamanda politikalar belirleyen, stratejik kararlar alan, finansman sağlayan ve denetleyen olması gerekmektedir. Mevcut yönetim yapısı ve üst yönetimiyle, Türk Sporunun gelecekte uluslararası platformda bugünkü durumdan da geriye gideceğini düşünmek hayal olmaz.

Avrupa Birliği bazı ülkelerde mevcut olan Yüksek Spor Konseyi ülkemizde oluşturulmamıştır. Geçmiş dönemde hazırlanan yasa tasarısında bu konseyin görevleri şu şekilde belirtilmiştir;

a) Gençlik ve spor sektörleriyle ilgili ilke, hedef ve politikaları belirlemek, idari, mali ve hukuki konularda Genel Müdürlükçe hazırlanacak her türlü mevzuat hakkında nihai karar almak,

b) Spor federasyonlarının kurulmasına, birleştirilmesi veya ayrılmasına, özerkliğine veya özerkliğinin kaldırılmasına karar vermek, özerk federasyonların ana statülerini tetkik ve tasdik etmek,

c) Genel Müdürlüğün ve federasyonların yıllık faaliyet programları ile bütçelerini tetkik ve tasdik etmek,

Bu yasa tasarısının Avrupa birliği standartları ışığında tartışılmasına ihtiyaç vardır.

Hükümet Dışı Birimler

Yerel yönetimler sporun yaygınlaştırılmasında yeterince yükümlülük üstlenmemiştir. Yerel seviyede, sporun teşvik edilmesi ve geliştirilmesi konusunda Belediyelerin Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerinden daha etkin olacağı açıktır. Milli Olimpiyat Komitesi merkez örgütü dışında taşrada örgütlenmemiş, amatör sporu ve spor ruhunu, Olimpiyat hareketini geliştirmek, yaymak ve korumak konusunu amaç edinmiş temsili bir kurumdur. Kulüpler ve diğer sporla ilgili kuruluşlar spor yönetimi konusunda yetkili kılınmamıştır. Spor federasyonlarının başkan seçimleri bile GSGM’nin kontrolünde yapılarak demokratik örgütlenmenin önüne geçilmektedir.

21.yy TÜRK SPOR P0LİTİKASI

Kitle Sporları

Yaşam boyu spora katılımın sağlandığı bölgesel spor çalışmalarının geliştirilmesi. Bu politikanın hedefleri vatandaşların her yaş, cinsiyet ve sosyo – ekonomik düzeyde ilgileri ve amaçları doğrultusunda spor imkanı sağlamaktır.

Her vatandaşın en erken yaşta spora başlaması haftada en az üç gün düzenli spor yapması.

Ülke çapında geniş halk spor klüplerinin açılması.

Her belediyenin geleneksel ve olimpik sporlarla ilgili kitle spor kulübü açmasını sağlamak.

Kitle spor klüplerinin kuruluşunu sağlayacak ve yönetecek idarecilerin yetişmesi için Beden Eğitimi ve Spor Bölümlerinin müfredatında yapılacak değişiklikler insan kaynaklarını geliştirecektir.

Kitlelerin spora yönlendirilmesi için ülke çapında sivil toplum örgütleri ve resmi kuruluşlarla iş birliği içerisinde bireylerin spora katılımını teşvik eden kampanyalar başlatmak.

Uluslararası Yarışmalarda

Türk sporcularının mevcut durumunu her branşta en üst düzeye çıkarmak. Bu politikanın hedefleri; Üst düzey yarışmalarda ülkeyi temsil edebilecek sporcuların seçilmesi, yetiştirilmesi, mutlu ve güçlü toplum görünümüne katkı sağlayan olimpik sporcuların yetiştirilmesi.

Üst düzey sporcuları sadece başarılı olduklarında değil yetenek seçiminden, olimpiyat yarışmalarına kadar maddi ve manevi olarak desteklemek. Olimpiyat programlarına yönelik antrenman programlarını geliştirmek.

Ulusal antrenman merkezlerini kurmak.

Ulusal antrenman merkezlerinin bünyesinde olimpiyat sporcularını yetiştirilmesine bilimsel katkı sağlayacak sporcu sağlık merkezlerinin sayılarının ve kalitelerinin arttırılmasını sağlamak.

Performansa yönelik araştırmaları desteklemek.

Okullardaki beden eğitimi derslerinde ve yarışma sporları ile yaşam boyu spor arasındaki ilişkiyi kuvvetlendirecek ölçütleri geliştirmek.

Politika Amacı;

Yaşam boyu sporun kaynağı olan beden eğitimi dersleri ve okul yarışma sporlarını geliştirmek.

Bu amaca yönelik farklı branşlarda okullarda antrenörlük yapabilecek beden eğitimi öğretmenlerinin ve antrenörlerin yetiştirilmesini ve gelişimini sağlamak.

Beden eğitimi derslerini herhangi bir spor dalında ilköğretimde 5’inci sınıfa kadar haftada üç gün birer saat ve 6’ncı sınıftan itibaren haftada 4 gün birer saat yapılan faaliyet olarak düzenlemek. Okullarda öğrencilere mümkün olan geniş bir yelpazede spor branşı seçimi tanımak.

GSGM çatısı altında seçimle gelen özerk spor federasyonlarının oluşumunu sağlamak. Türk sporunun yönetiminde devletin, sadece kısmen veya zorunlu durumlarda kaynak sağlama ve denetim konusunda yetkili olmasını sağlamak.

Türkiye’deki sporla ilgili tüm vakıfların feshedilerek tüm mal varlıklarının tabii başkanlığını ve yönetim kurulunu devletin sporla ilgili yöneticilerinin ve federasyon başkanlarının oluşturacağı “Türk Sporunu Güçlendirme Vakfının” kurulması. Böylece genel bütçenin dışında spor branşlarına kaynak sağlanacaktır.

Sonuç olarak, çalışma gurubumuz Türk Sporunun yönetim yapısında yapılması gerekenler ve yapılmak istenenler konusunda her türlü işbirliğine hazırdır. Yeni dönemin spor yönetimi alanında başarılı olması en büyük dileğimizdir. Saygılarımızla.

Okullarda Spor

Milli Eğitim Bakanlığı okullarda beden eğitiminin içeriğinin belirlenmesi ve yürütülmesi konusunda tek yetkilidir. Mevcut programlar öğrencilerin sağlığını ve fiziksel uygunluk düzeyini geliştirmekten çok uzaktır. Bu konuda mümkün olduğunca öğrencilere yaşam boyu yapmayı arzuladıkları aktiviteler ve spor faaliyetleri tercihlerinin sunulması, 5’inci sınıfa kadar haftada 3 ayrı çalışma, 5’den sonra haftada 4 ayrı çalışmayı hedefleyen programın yürürlüğe konması acil yapılması gereken işlerin başında gelmektedir. Milli Eğitimdeki ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) Yurtlarındaki öğrenciler Türk Sporunun tek alt yapı kaynağıdır. Türkiye Güreş Federasyonu güreş sporunun yatılı bölge okullarında yaygınlaştırılması için projeler geliştirmesine rağmen zamanın yöneticileri tarafından üst yöneticilerden beklenilen ilgiyi bulamamıştır.